zondag 24 februari 2013

Big Data en Sociale Media - Een Nieuwe Visie


Inleiding


Met veel interesse heb ik het rapport De zwarte kant van de sociale media van onderzoeksinstituut VINT gelezen. Ideeën en inzichten die ik recentelijk kreeg bij het lezen van twee rapporten over Big Data, hebben nu vorm gekregen met dit artikel.

Om met de deur in huis te vallen: door met een ander wereldbeeld naar Big Data en sociale media te kijken, gaat er een wereld open aan nieuwe inzichten. Zijn sociale media verslavend, of worden mensen er juist voornamelijk vrolijk van? Kan de maatschappelijke impact van Big Data beter ingeschat worden op een traditionele, wetenschappelijke manier, of is een gezonde dosis intuïtie daarvoor effectiever?  

In dit rapport leg ik uit wat dat andere wereldbeeld is en waarom ik denk dat het dé manier is om tot betere en scherpere inzichten te komen. Ik toon aan dat een wereldbeeld waarbij spiritualiteit en kwantum fysica centraal staan, voor honderden miljoenen mensen normaal is, of in ieder geval gezien wordt als ideaal. Uitgelegd wordt waarom dit breed geaccepteerde wereldbeeld dan nog geen weerslag heeft gevonden in de wereld van sociale media en Big Data artikelen en conferenties. Het is een gat in markt!

Veel sprekers en schrijvers die Big Data behandelen, gloeien van enthousiasme wegens de potentie van dit fenomeen. Termen als evolutie en revolutie vliegen je om de oren; filosofen spreken op conferenties over Big Data; maatschappelijke ontwikkelingen zullen duidelijk beïnvloed worden door Big Data en andersom, zo is de boodschap. Voorbeelden van concrete voorspellingen hierover blijven echter achterwege. Ik sluit me aan bij de voorspelling dat er met Big Data en sociale media grote veranderingen op komst zijn en tracht wél concreet te worden.



Een alternatief wereldbeeld



De meeste mensen ervaren hun dagelijks leven met de idee dat je alleen kunt vertrouwen op datgene dat je kunt zien, horen, proeven, ruiken en voelen. De wetenschapper staat hoog aangeschreven, deze doet uitspraken over een objectieve werkelijkheid gebaseerd op informatie die onze zintuigen ons geven. Een subjectieve ervaring telt niet mee bij het bewijzen van een stelling of hypothese.

Het alternatieve wereldbeeld stelt dat dit in alle opzichten zeer beperkend is. Een wereldbeeld dat de nadruk legt op de subjectieve ervaring verrijkt de belevingswereld, inspireert en verklaart op haar eigen manier de werkelijkheid. Zoals u verderop zult zien, plaatst dit een fenomeen als sociale media (en haar effecten op de mens) in een geheel andere context.

De beste manier om dit alternatieve wereldbeeld te schetsen is om gebruik te maken van de boeken van Jane Roberts en Seth. Hun boeken verschenen tussen 1970 en 1984. Mensen als Richard Bach (schrijver), Jim Henson (bedenker van Sesamstraat en de Muppetshow) en Deepak Chopra zijn door Seth geïnspireerd geraakt. Ook in de kwantum fysica is men onder de indruk. Dit is wat Michael Talbot zegt in zijn boek Beyond the Quantum:

"To my great surprise - and slight annoyance - I found that Seth eloquently and lucidly articulated a view of reality that I had arrived at only after great effort and an extensive study of both paranormal phenomena and quantum physics."

De gehele collectie van Jane Roberts ligt nu opgeslagen in de Yale University.

De uitspraak waar Seth het meest om bekend staat, is “je creëert je eigen werkelijkheid.” De centrale stelling is dat de wereld zoals je die bekijkt een weerspiegeling is van wat je bent, een reflectie, niet in glas maar in de driedimensionale werkelijkheid. Je projecteert je gedachten, gevoelens en verwachtingen naar buiten en dan neem je ze waar als de realiteit daarbuiten. Als je denkt dat anderen je observeren, observeer je jezelf vanuit het standpunt van je eigen projecties.

Dit betekent onder meer dat je als wetenschapper datgene dat je onderzoekt, beïnvloedt door je observeren. Een ander belangrijk aspect is dat het heden het krachtpunt is: tijd en ruimte zijn een illusie, er bestaat in wezen alleen het nu.

Vanuit dit concept worden verschillende onderwerpen behandeld in Seth’s boeken. Zo schenkt hij veel aandacht aan het belang van dromen en geeft hij inzicht in het waak-slaapritme van de mens. Hij reikt oefeningen aan waarmee persoonlijke overtuigingen kunnen worden onderzocht en de innerlijke zintuigen ontwikkeld. Seth laat zich ook uit over Jung en Freud, UFO’s, vaccinaties, het (innerlijk en uiterlijk) ego, reïncarnatie, kernenergie, gezondheid, uittredingen, seksuele geaardheid, spontaniteit versus discipline en vele andere onderwerpen.

De mens, zo stelt hij telkens, is een creatief wezen. We worden niet door God gebruikt om iets in deze wereld te brengen, we zijn zelf ‘God’.

Het failliet van het oude denken



Laten we eens kijken naar wat voorbeelden van hoe de discussie over sociale media en Big Data wordt beïnvloed door de kaders van ons traditionele Westerse wereldbeeld.


VINT- rapport “Helderheid creëren met Big Data”


Blz. 6: “Vraag 1. winnen feiten het definitief van intuïtie?”

Dit is een typische vraag gesteld vanuit het Westerse wereldbeeld, waar alles op feiten gebaseerd moet zijn om betrouwbaar te zijn. Maar zelfs in deze context moet men constateren dat herhaaldelijk een feit geen feit blijkt te zijn. 

Vroeger was het een feit dat de aarde plat was. Vandaag de dag geldt Einsteins relativiteitstheorie als feit en uitgangspunt voor elke wetenschapper, maar niemand durft zijn hand in het vuur te steken dat dit nog 50 jaar zo blijft. Een hoogleraar uit Tilburg bleek jarenlang fraude te hebben gepleegd met zijn onderzoeken, wat het vertrouwen in wetenschappelijke rapporten heeft beschaamd. Zelfs als de wetenschapper zich wel aan alle protocollen houdt, spreken wetenschappelijke rapporten elkaar nogal eens tegen. Is koffie nu goed of slecht voor de gezondheid? Juist met Big Data zullen feiten nog vaker en sneller onderuit worden gehaald. Een feit is niet meer wat het geweest is.

De kwestie bekeken vanuit Seths wereldbeeld heeft daar een nadere verklaring voor. Wat is immers een feit? Als iedereen zijn eigen werkelijkheid creëert, dan hebben we alleen maar subjectieve realiteiten (illusies), waarvan sommige worden gedeeld door een groep mensen. “Facts are only accepted fiction”, aldus Seth.

De reguliere wetenschap houdt hier geen rekening mee bij haar zoektocht naar waarheid. De alternatieve manier om aan waarheidsvinding te doen, is die waarbij je gebruik maakt van je innerlijke zintuigen. Daar valt veel over te zeggen, maar voor het gemak beperken we ons tot intuïtie als vertegenwoordiger van de innerlijke zintuigen. Dan blijkt dat het juist intuïtie is, die iemand doet beslissen om de conclusies van een bepaald rapport te aanvaarden of juist niet. Stel er zijn twee rapporten met dezelfde onderzoeksvraag die allebei met zorg zijn opgesteld maar inhoudelijk elkaar tegenspreken. Hoe bepaal je dan welke je meer aannemelijk vindt? Op basis van ervaring en intuïtie.

In dit informatietijdperk dat gekenmerkt wordt door pluralisme en een continue overvloed aan informatie en keuzemogelijkheden, zal intuïtie het instrument zijn om verstandig om te gaan met die hoeveelheid aan informatie.


Blz. 13: Uitspraak Chirag Metha
“Big Data is about redefining what data actually means to you. This is not about technology. This is about a completely new way of doing business where data finally gets the driver’s seat.”

Hieruit blijkt hoe iedereen die met Big Data aan de slag wil, op zijn minst een knop om moet zetten. Je zou in de laatste zin data kunnen vervangen door intuïtie, om de reden die ik zojuist heb gegeven.


Blz. 26: “Vraag 7: kunt u met Big Data de toekomst beter voorspellen?”
Blz. 31: Anderson: “The end of Theory: The Data Deluge Makes the Scientific Method Obsolete.”

Deze vraag en de stelling geven aan hoe overweldigend het onderwerp is. De eerste vraag kan als een retorische vraag gezien worden. Econometrische modellen bestaan al tientallen jaren en voorspellingen gebaseerd op data dus ook. Als we veel meer data hebben, dan wordt de kwaliteit van voorspellingen uiteraard beter. Denk maar aan weersvoorspellingen, die voortdurend beter worden vanwege verbeterde data en methoden en technieken.

Echter, de vraag wordt op zijn kop gezet als je redeneert vanuit de wetenschap dat alles met elkaar samenhangt en dat tijd in wezen een illusie is. We ervaren tijd omdat we met ons ego en onze persoonlijkheid een bepaalde focus hebben in deze driedimensionale werkelijkheid. In onze dromen blijkt tijd echter heel anders te werken. Ons innerlijke zelf bevindt zich in een dimensie waar tijd niet bestaat. Intuïtieve inzichten komen voort uit een contact met dit innerlijke zelf. Hoe beter de poort tussen het innerlijke ego en het uiterlijke (ons bekende) ego openstaat, des te beter de intuïtie is. Een grote mate hiervan, staat bekend als helderziendheid. Verleden en toekomst waarnemen op paranormale wijze is daarmee verklaard.

Stel nu, het weer wordt beïnvloed door de psyche van de mens. Net als dat ziekte een uiting kan zijn van een emotionele blokkade, zo ook is het weer een resultaat van de innerlijke psyche. Dit is wat Seth er over zegt:

“Your feelings are as natural a part of the environment as trees are. They have a great effect upon the weather. There are even connections that can be made, for instance, between epilepsy and earthquakes, where great energy and instability come together, affecting the physical properties of the earth.”

“There is little difference between the currents of blood that flow through your veins, and the wind current, except that the one seems to be within you and the other without. Both are manifestations of the same interrelationship and motion, however. Your planet has a body as much as you have. Your blood follows certain prescribed patterns and so does the wind. You are inside the body of the earth in those terms. As cells within your body influence it, so does your body affect the larger body of the earth. The weather faithfully reflects the feelings of the individuals in any given local territory. Overall weather patterns follow deeper inner rhythms of emotion.”

Dit idee is voor velen moeilijk te accepteren. Dat maakt het des te boeiender, het is namelijk een gat in de markt om van deze kennis gebruik te maken! Zelfs als je de theorie erachter onzin vindt, is het een ludieke exercitie om aan de hand van bijvoorbeeld tweets de emoties in bepaalde gebieden in kaart te brengen en correlaties te zoeken met het weer van die regio. En wat als daar een model mee te maken is, dat alle andere weermodellen verslaat?

Frank Buytendijk: Socrates Reloaded


Frank Buytendijk is een filosoof die geregeld spreekt op congressen over Big Data en sociale media. Dat een filosoof wordt uitgenodigd voor dit onderwerp geeft wederom aan hoe men zich realiseert dat we met de nieuwste IT-ontwikkelingen te maken krijgen met een nieuwe manier van denken. Ik ben echter van mening dat een filosoof niet per se de aangewezen persoon is om de ontwikkelingen juist te duiden.

Toen de Matrix films uitkwamen, stortten filosofen zich verlekkerd op het concept van deze trilogie. Een boek verscheen met bijdragen van tien mensen die de betekenis van The Matrix duidden. Negen waren filosofen en een was docent religieuze wetenschappen. De makers van de films zeiden later dat de filosofen allemaal de plank missloegen. Alleen de bijdrage met religieuze en metafysische insteek vond de juiste analyse en diepgang. Kort samengevat: de films laten zien hoe de mens zijn eigen werkelijkheid creëert en er was geen filosoof die die kant op ging.

Buytendijk noemt zijn boek “Socrates Reloaded”, met een knipoog naar de Matrix films. Dit zijn twee uitspraken uit zijn boek.


Blz. 127: “BI Systems are already far more efficient than any human brains, ..”

Ongelofelijk dat iemand Business Intelligence systemen efficiënter noemt dan de hersenen. Wat is er inefficiënt aan de hersenen? De BI systemen zijn toch gebouwd met gebruikmaking van de hersenen en niet andersom? Weten we wel precies hoe (efficiënt) de hersenen werken? Als dromen in zijn geheel worden toegeschreven aan de hersenen, hoe werkt dat dan? Als iemand dat al zou weten: op welke manier zouden hersenen dromen een stukje efficiënter kunnen genereren en verwerken?
Het is een absurde vraag, uitgelokt door een absurde uitspraak.



Blz. 217: “Here’s where we need to be careful. When googling ‘collective consciousness’, you are never more than two mouseclicks away from an esoteric ‘new age’ approach.”

Dit is interessant. Een filosoof mag niet buiten de kaders treden, anders wordt hij niet meer serieus genomen door zijn collega’s. Dus voordat hij op blz. 218 verhaalt over Carl Jung en de nieuwste inzichten op gebied van kwantum fysica, maakt hij eerst de opmerking dat je erg moet uitkijken dat je niet terecht komt in esoterische nonsens. Dat hij vervolgens (stiekem) toch ingaat op de ‘esoterische’ zienswijze, is een stap in de goede richting!  


VINT- rapport “De zwarte kant van sociale media”


Blz. 4.: ‘Technologie moet kalmte creëren, rust. Want hoe meer we vanuit onze intuïtie kunnen doen, des te slimmer zijn we.’ Zulke dingen zien we tegenwoordig niemand twitteren, dus daar zijn we nu nog even niet.

Waarschijnlijk wordt hier bedoeld dat niemand in de wetenschappelijke wereld rondom technologie en Big Data hierover twittert. Net als de filosoof van daarnet, hebben andere wetenschappers en professionals bij gerenommeerde bedrijven te maken met een denkkader waar ze niet uit kunnen of durven stappen.

Toch verscheen onlangs een artikel in de New York Times met de titel “Big Data is great but don’t forget intuition.” Het lijkt er sterk op dat er wel wordt bewogen in de richting van ‘intuïtie’, maar het lukt simpelweg nog niet om met baanbrekende ideeën te komen.

Ondertussen zijn er miljoenen mensen die wel degelijk het ‘nieuwe denken’, het geschetste alternatieve wereldbeeld, hebben omarmd. Maar deze groep mensen heeft blijkbaar geen interesse in Big Data en techniek, of hebben geen stem op de grote podia.

Nu kun je dus wachten tot het wel zo ver is, of je kunt zelf de eerste zijn, in het gat springen en de vruchten ervan plukken.



DEEL I ALARMBELLEN

Blz. 5:      
Where is the life we have lost in living?
Where is the wisdom we have lost in knowledge?
Where is the knowledge we have lost in information?
T.S. Eliot, The Rock, 1934

Dit rapport gaat over sociale media, een fenomeen van een nieuw tijdperk voor de mens. In dit deel “Alarmbellen” trachten de schrijvers aan te tonen dat sociale media kan zorgen voor grote problemen, tot geesteziekten aan toe. Men begaat hier echter een grote denkfout!

Om dat uit te leggen, maak ik gebruik van een analogie. Het is daarbij wederom nodig termen te gebruiken als ‘innerlijk zelf’. Uitgangspunt in de analogie is namelijk dat de mens bepaalde ervaringen bewust heeft opgezocht om creatief te zijn, om te leren, om bepaalde concepten uit te proberen. Je zou kunnen zeggen dat het ego, als experiment, voortkomend uit het “innerlijke zelf”, zichzelf hiervan probeerde af te splitsen; het innerlijk zelf – waar onder meer dromen, intuïtie en het ‘onbewuste’ vandaan komen – werd gewantrouwd. De nadruk kwam te liggen op materialisme en het overleven van het ego. Dit kan een tijdje goed gaan, maar vroeg of laat zal het ego ofwel horendol en gestrest raken van zichzelf, ofwel geeft het ego zich over en zet de individu de poort naar het innerlijke zelf weer open.

Stel je nu de ernst van dit egoprobleem voor als een lamp die sterker of zachter brandt. Als bij een discolamp verandert het licht om de zoveel tijd van kleur. De kleur zelf zegt echter weinig over de intensiteit van het probleem. In deze tijd, 2012, 2013, is de kleur van het licht rood.

Wat de schrijvers van het VINT-rapport nu doen, is zich helemaal focussen op de rode kleur, in plaats van op de sterkte van het licht. Men onderkent wel degelijk dat er een licht is dat al een tijdje brandt; dat blijkt uit het aanhalen van T.S. Eliot en zijn gedicht uit 1934, en Gertrude Stein en een opmerking van haar in 1946. Vervolgens gaat het in het rapport voornamelijk over de rode kleur en hoe die aangepakt moet worden om het moderne probleem - dat al begin vorige eeuw bestond (?) - te tackelen. Helemaal tot in hoofdstuk 13, waar Carlo Petrini wordt aangehaald, die in 1986 protesteerde tegen een nieuwe McDonalds vestiging. Dat lijkt overigens geen sterk voorbeeld, want 26 jaar later zijn er alleen maar McDonalds vestigingen bij gekomen.
Later meer over hoofdstuk 13.

Eerst terug naar hoofdstuk 2 en Koningin Beatrix. Enkele in het rapport aangehaalde quotes uit haar toespraak:

“Technische vooruitgang en individualisering hebben de mens onafhankelijker en afstandelijker gemaakt.”
(...)
“Mensen communiceren via snelle korte boodschapjes. Onze samenleving wordt steeds individualistischer.”
(...)
“...zonder enig ‘wij-gevoel’ wordt ons bestaan leeg. Met virtuele ontmoetingen is die leegte niet te vullen; integendeel, afstanden worden juist vergroot. Het ideaal van het bevrijde individu heeft zijn eindpunt bereikt. We moeten trachten een weg terug te vinden naar wat samenbindt.’ “


Ook de Koningin benoemt het probleem en schrijft het toe aan de rode kleur (de technische vooruitgang, sociale media). Ik kan me herinneren dat ze uit nogal wat hoeken kritiek kreeg op deze uitspraken, namelijk omdat ze niet met de tijd mee ging. Ze zoekt de oplossing in het herstellen van het wij-gevoel. Maar het wij-gevoel van een generatie terug was er niet per definitie een die mensen destijds gelukkig maakte. De oplossing ligt hem meer in het creëren van het juiste ik-gevoel om zo het eerder beschreven ego-probleem op te lossen.


DEEL II ANALYSE

Blz. 12 Sociale media maken ons (geestes)ziek.
“... steeds vaker heftige termen als depressie, neurose, psychose en manie opduiken...”

Met alle respect voor psychiaters, maar zij hebben nog nooit de oorzaak van een ziekte kunnen vaststellen. Ze kijken naar symptomen en stellen een diagnose van een ziekte. De ziekte moet overigens genoemd staan in het DSM-boek, het handboek voor de beroepsgroep. Vervolgens schrijft de psychiater pillen voor. Dat hij (of zij) de oorzaak van de ziektes niet kent, verklaart waarom een psychiater zo goed als nooit kan zeggen dat hij iemand genezen heeft. In dat opzicht is het frappant hoe nu sociale media wordt gepresenteerd als oorzaak van neuroses en psychoses. Mijn mening hierover aan de hand van de analogie met de lamp en de rode kleur: het is wellicht zo dat de lamp harder is gaan schijnen rond de tijd dat de rode kleur de groene kleur verving, dat wil niet zeggen dat de rode kleur de oorzaak is van het feller schijnen van de lamp! Oftewel: sociale media hebben haar intrede gedaan en Facebook en twitter zijn voor sommigen net zo verslavend als alcohol en roken, daarnaast zijn er maatschappelijke problemen aangaande de menselijke psyche die groter zijn geworden; het eerste heeft daarom nog niet het tweede veroorzaakt.

Wat nu volgt is een tekst van Seth, waarin hij uitlegt hoe mensen verward kunnen raken en mentaal gestoord worden. Het is een wat langer stuk, maar essentieel om aan te tonen dat de oorzaak van neuroses en psychoses op een meer fundamenteel psychologisch niveau gezocht moeten worden dan in het gebruik van sociale media. Tegelijkertijd verwoordt het het diepere probleem dat in de analogie werd gesymboliseerd door het licht van de lamp.

The term “value fulfillment” is very difficult to explain, but it is very important. Obviously it deals with the development of values—not moral values, however, but values for which you really have no adequate words. Quite simply, these values have to do with increasing the quality of whatever life the being feels at its center. The quality of that life is not simply to be handed down or experienced, for example, but is to be creatively added to, multiplied, in a way that has nothing to do with quantity.

In those terms, animals have values, and if the quality of their lives disintegrates beyond a certain point, the species dwindles. We are not speaking of survival of the fittest, but the survival of life with meaning. Life is meaning for animals. The two are indistinguishable.
(...)
Men can become deranged if they believe life has no meaning. Religion has made gross errors. At least it held out an afterlife, a hope of salvation, and preserved—sometimes despite itself—the tradition of the heroic soul. Science, including psychology, by what it has said, and by what it has neglected to say, has come close to a declaration that life itself is meaningless. This is a direct contradiction of deep biological knowledge, to say nothing of spiritual truth. It denies the meaning of biological integrity. It denies man the practical use of those very elements that he needs as a biological creature: the feeling that he is at life’s center, that he can act safely in his environment, that he can trust himself, and that his being and his actions have meaning.

Impulses provide life’s guide to action. If you are taught that you cannot trust your impulses, then you are set against your very physical integrity. If you believe that your life has no meaning, then you will do anything to provide meaning, all the while acting like a mouse in one of science’s mazes—for your prime directive, so to speak, has been tampered with.

I am trying to temper my statements here, but your psychology of the past 50 years has helped create insanities by trying to reduce the great individual thrust of life that lies within each person, to a generalized mass of chaotic impulses and chemicals—a mixture, again, of Freudian and Darwinian thought, misapplied.

The most private agonies of the soul were assigned a more or less common source in man’s primitive “unconscious” drives. The private unquelled thrusts toward creativity were seen as the unbalanced conglomeration of chemicals within a person’s most private being—a twist of perversity. Genius was seen as a mistake of chromosomes, or the fortunate result of a man’s hatred for his father. The meaning of life was reduced to the accidental nature of genes. Science thought in terms of averages and statistics, and each person was supposed to fit within those realms.

To some extent, this also applies to religion in the same time period. Churches wanted sinners galore, but shied away from saints, or any extravagant behavior that did not speak of man’s duplicity. Suddenly people with paranoidal characteristics, as well as schizophrenics, emerged from the wallpaper of this slickly styled civilization. The characteristics of each were duly noted. A person who feels that life has no meaning, and that his or her life in particular has no meaning, would rather be pursued than ignored. Even the weight of guilt is better than no feeling at all. If the paranoid might feel that he [or she] is pursued, by the government or “ungodly powers,” then at least he feels that his life must be important otherwise, why would others seek to destroy it? If voices tell him he is to be destroyed, then these at least are comforting voices, for they convince him that his life must have value.

At the same time, the paranoid person can use his creative abilities in fantasies that seemingly boggle the minds of the sane—and those creative abilities have a meaning, for the fantasies, again, serve to reassure the paranoid of his worth. If in your terms he were sane, he could not use his creative abilities, for they are always connected with life’s meaning; and sane, the paranoid is convinced that life is meaningless. It did little good in the past for Freudian psychologists to listen to a person’s associations while maintaining an objective air, or pretending that values did not exist. Often the person labeled schizophrenic is so frightened of his or her own energy, impulses, and feelings that these are fragmented, objectified, and seen to come from outside rather than from within.

Ideas of good and evil are exaggerated, cut off from each other. Yet here again the creative abilities are allowed some expression. The person does not feel able to express them otherwise. Such people are afraid of the brunt of their own personalities. They have been taught that energy is wrong, that power is disastrous, and that the impulses of the self are to be feared.

What protection, then, but to effectively project these outside of the self—impulses of good as well as evil—and hence effectively block organized action?

The term schizophrenia, with the authority of psychology, becomes a mass coverall in which the integrity of personal meaning is given a mass, generalized explanation. Those who are paranoid are, unfortunately, those who most firmly believe the worst idiocies of science and religion. The paranoid and the schizophrenic are trying to find meaning in a world they have been taught is meaningless, and their tendencies appear in lesser form throughout society.

Creativity is an in-built impetus in man, far more important than, say, what science calls the satisfaction of basic needs. In those terms, creativity is the most basic need of all. I am not speaking here of any obsessive need to find order—in which case, for example, a person might narrow his or her mental and physical environment—but of a powerful drive within the species for creativity, and for the fulfillment of values that are emotional and spiritual. And if man does not find these, then the so-called basic drives toward food or shelter will not sustain him.

I am not simply saying that man does not live for bread alone. I am saying that if man does not find meaning in life he will not live, bread or no. He will not have the energy to seek bread, nor trust his impulse to do so.

There are natural laws, then, that guide all kinds of life, and all realities—laws of love and cooperation—and those are the basic needs of which I am speaking.

Conclusie: het is nogal wat om sociale media te beschuldigen van psychosen. Natuurlijk, té is nooit goed. Teveel chocolade eten, teveel gezonde noten eten, teveel onder de zon liggen, teveel pokeren, teveel tijd verspillen aan sociale media,… het is nooit goed. Verslaafd zijn aan drank, roken, seks, twitter, … het is nooit goed! Maar net als dat er een aanleiding moet zijn voor iemand om teveel te roken, zo moet er ook een aanleiding zijn om veel tijd te verliezen aan sociale media. Is de aanleiding in het ene geval vergelijkbaar met het andere geval? Curieus genoeg wordt er amper ingegaan op de werkelijke aanleiding. En als de gevolgen ernstig genoeg zouden zijn om te bespreken, dan verwijs ik naar de reactie van universitair docent Antheunis, die stelt dat wetenschappelijk onderzoek eerder positieve effecten van sociale media aantoont.


Blz. 13: “Ons langetermijngeheugen gebruiken we bijna niet meer, terwijl dit de basis is van onze persoonlijkheid.”

Dit lijken nogal geforceerde sprongen naar een dubieuze conclusie. Dat je voor sociale media voornamelijk je kortetermijngeheugen gebruikt, hoeft toch niet te betekenen dat het langetermijngeheugen wordt aangetast? (Vroeger werden wellicht meer bordspellen gespeeld, maar ook daar gebruik je meer je kortetermijngeheugen?) En wat is precies de relatie tussen het langetermijngeheugen en de persoonlijkheid? Ik ben nog nooit een definitie van “persoonlijkheid” tegengekomen waar het woordje geheugen in voorkomt. (Zie bijvoorbeeld http://www.encyclo.nl/begrip/persoonlijkheid, waar tien verschillende definities worden gegeven.) Zijn er gevallen bekend van vijftigjarigen die gaten hebben in hun langetermijngeheugen wegens teveel gebruik van sociale media? En hoe heeft dat hun persoonlijkheid beïnvloed?

Doorgaans wordt het verschil tussen ‘karakter’ en ‘persoonlijkheid’ geduid door te stellen dat karakter meer wordt gevormd door genetische aanleg, en persoonlijkheid door omgevingsfactoren, opvoeding, etc.. In die zin zou je dan kunnen zeggen dat overmatig gebruik van sociale media een negatieve invloed heeft op het concentratievermogen. Dat, gecombineerd met andere negatieve gevolgen van een verslaving leiden tot problemen die een individu kunnen schaden, wat je terug ziet in de persoonlijkheid. Deze nuance mist als de problematiek wordt beschreven zoals in de aangehaalde quotes uit het rapport. Verderop, op blz. 20 in hoofdstuk 8 van het rapport wordt dit probleem nogmaals, maar nu beter benaderd: “Komt die verslavingsrelatie door een overdaad aan verkeerde voorbeelden? Of ligt de oorzaak dieper?”


Blz. 15: “Het doet denken aan de film Untraceable.” (…) “De ‘snuff movies’ verspreidden zich
viraal en het ene na het andere slachtoffer sterft. Sociale media zorgen dat de scheidslijn tussen informatie en sensatie flinterdun wordt.”

Als dit een waargebeurd verhaal was geweest, zoals de schrijfwijze suggereert, dan was het meteen het meest gitzwarte voorbeeld geweest van de effecten van sociale media. Maar het is een film, fictie! Wie zegt dat als een dergelijke situatie zich voor zou doen, dat dit inderdaad het scenario zou zijn dat zich dan ontvouwt? Een president die live op tv de hele wereld oproept om vooral niet naar die ene site op internet te surfen... het is niet geloofwaardig.


Blz. 17: “Als anonimiteit op het web niet meer bestaat, dan betekent dit volgens Poole de doodsteek voor creativiteit.”

Zie voor opmerkingen met betrekking tot creativiteit de tekst van Seth op blz. 10 en 11. Als wat daar staat klopt, dan betekent de doodsteek aan creativiteit de doodsteek voor de mensheid.



DEEL III The Way Out

Blz. 24: “(…) Maar hoe dat concreet correleert met onze favoriete abstracties – geheugen, brein, geest, zelf, ziel, intelligentie, slim en dom – daarvan hebben we nog geen geweldig helder idee. Om het zacht uit te drukken.”

Er zijn pakweg 6.000 bladzijden aan Jane Roberts en Seth boeken waarin deze zaken uitgebreid, tot in de kleinste details wel degelijk worden behandeld. Die kennis heeft zich verspreid en vele anderen hebben het verder verspreiden ervan tot hun werk gemaakt.


Blz. 26: “Het is (..) geen optie om het overbelaste brein zo te trainen dat we minder snel of minder vaak afgeleid worden.”

Het blijkt dat bezigheden als muzieklessen en martial arts goed zijn voor de intelligentie en concentratie. Dit lijkt me dan ook een goede optie voor iedereen om tegenwicht te bieden aan de verleidingen en gevolgen van de sociale media. Ook de aanbevelingen op blz. 32 van het VINT-rapport kunnen opgevolgd worden om het brein te trainen.

In het VINT-rapport De zwarte kant van de sociale media blijkt uit alles dat het onderwerp benaderd wordt vanuit het traditionele wereldbeeld; de aandacht daarmee gericht op zaken die de foute kant op gaan. Dat lijkt logisch, onder het mom van ‘natuurlijk zijn er veel goede en leuke kanten aan sociale media, maar nu kijken we even naar de zwarte kant, die is er namelijk ook’. Ik heb getracht aan tonen dat er op verschillende plekken wel eens grove denkfouten worden gemaakt, omdat niet begrepen wordt hoe de werkelijkheid in elkaar steekt. Deze quote wordt aangehaald bij de toelichting van het “waarom” van het rapport:

“Reality is that which, when you stop believing in it, doesn’t go away.”   (Philip K. Dick)

Daar wil ik deze quote tegenover zetten:

“You get what you concentrate upon. There is no other main rule.”      (Seth)

De tweede quote zegt het tegenovergestelde van de eerste. Als niet wordt gezien dat steeds meer mensen de bijbehorende, meer positieve kijk heeft op de wereld, dan wordt ook niet gezien welke rol sociale media heeft in deze prachtige ontwikkeling van de mensheid. James Redfield, auteur van de bestseller De Celestijnse Belofte, wees er in de jaren 90 al op: het toenemende gebruik van innerlijke zintuigen als telepathie en helderziendheid wordt als een metafoor vooraf gegaan door de technologische ontwikkelingen. De wereld wordt kleiner, transparanter. Door de sociale media weten we sneller en meer wat anderen denken, omdat ze dat meedelen. Wellicht dat het mensen minder uitmaakt  hoe vaak ze geretweet of geliked worden dan in het rapport wordt gesuggereerd. Dus ook privacy hoeft geen groot probleem te zijn als het aan de moderne individu ligt, totdat de overheid zich onbetrouwbaar toont.

Als het over sociale media gaat, waarom dan niet méér kijken naar de goede effecten? Hierin word ik gesteund door Dr. Antheunis van de Universiteit van Tilburg. Onderstaande tekst komt uit een artikel op universonline.nl, waarin ze commentaar geeft op het VINT-rapport:


Marjolijn Antheunis, universitair docent aan de UvT, vindt juist dat er positieve kanten aan sociale media zitten. “Uit mijn onderzoek naar de sociale media, gebaseerd op eigen en Amerikaanse onderzoeken, kunnen we de bewering dat sociale media mensen asociaal maken niet ondersteunen. Als we de effecten zien, zijn die juist positief, zoals het sociaal-kapitaal. Dit zijn ‘opbrengsten’ die je krijgt van bijvoorbeeld al je Facebook-vrienden. Zo kun je advies krijgen, sneller aan een kamer of baan komen, geld lenen en troost vinden.”
Antheunis vertelt ook dat ze het rapport meer een beschrijving vindt, dan een onderzoek. “Het rapport is eigenlijk een zoektocht naar statements die negatief zijn. Het is nauwelijks gebaseerd op wetenschappelijke studies. Met het materiaal wat nu aanwezig is, kan ik zeggen dat niet alles klopt wat erin staat.”

En dat is ook mijn punt. Een collega had een eerste versie van dit artikel gelezen, in zijn reactie had hij het over “we agree to disagree”. Dat kon hij zeggen omdat het spirituele wereldbeeld zoveel afwijkt van wat men gewend is; lastig om concreet toe te passen op de werkvloer. Maar als ik het niet had gehad over een spirituele benadering, dan had ik nog steeds kritiek kunnen geven op de kwaliteit van het VINT-rapport. Mijn doel is echter niet om dergelijke kritiek te geven. Liever toon ik aan dat het opschuiven richting een spirituele, holistische benadering van de onderwerpen automatisch leidt tot analyses en conclusies van een hogere kwaliteit.

Dus, terug naar de spirituele kant van mijn verhaal. Volgens mij wordt door velen onderschat hoe wijdverbreid het alternatieve wereldbeeld dat ik heb geschetst, al leeft. En dat komt omdat er in de mainstream media weinig aandacht aan wordt geschonken.

Zo heeft iemand die alleen afgaat op nieuws uit de mainstream media niet gehoord van David Icke. Deze man is echter beroemd. Wereldwijd geeft hij lezingen voor een groot publiek. In Amsterdam spreekt hij voor een uitverkochte RAI-zaal, eind oktober 2012 stond hij in het Wembley stadion met een acht uur durende presentatie. In het eerste deel van zijn voordracht (zie YouTube) legt hij uit dat we toe moeten naar een ander wereldbeeld. Zijn uitleg komt voor 90% overeen met wat ik hiervoor aan de hand van de Seth-materie uiteen heb gezet.

Helaas zoomt hij daarna verder in op complottheorieën, daarmee is hij ook bekend geworden buiten Engeland. Zoals eerder gezegd, privacy kun je ook scharen onder de voorbode van meer transparantie, welke hand in hand gaat met de zogenaamde spirituele revolutie. Met dat beeld is Icke het niet eens.

Hoe dan ook, het mag duidelijk zijn dat een snel groeiend gedeelte van de bevolking een mening vormt - over welk onderwerp dan ook - die afwijkt van die van de krant en de politicus; entiteiten die nog in een oude wereld leven. Het zijn vaak machtige mensen en invloedrijke opiniemakers die de plank misslaan. Omdat dat niet wordt opgemerkt in de media of politiek, komt men er mee weg. Men blijft daardoor zand in de ogen strooien van mensen die niet beter weten.

Tijd voor een concreet voorbeeld, waarin Sogeti een rol heeft.

James Redfield had het destijds niet alleen over de spirituele symboliek van technologische vooruitgang, hij had het ook over de economie. Hij voorspelde de kredietcrisis, onder meer refererend naar een boek van econoom Greider. Deze Greider had op zijn beurt veel kritiek gekregen op zijn sombere vooruitzichten, van Paul Krugman. Greider zou de ernst van de situatie overdrijven en daarmee schade toebrengen aan de economie. Kort daarop brak de kredietcrisis uit en kreeg Greider zijn gelijk. Zo bezien is deze Krugman niet de meest competente econoom die er rondloopt. Toch was hij het die na het uitbreken van de kredietcrisis de Nobelprijs voor de economie kreeg. Na de eerste heftige periode van de crisis, was hij waarschijnlijk een van de vele economen die in 2010 zeiden dat het weer snel goed zou komen met de economie. Een domme conclusie, als je naar de financiële feiten keek. Later zei Jeroen Versteeg, destijds CEO van Sogeti Nederland, bij de toelichting van een ontslagronde, dat als hij had geweten dat de economie niet snel zou verbeteren, hij andere keuzes had gemaakt in 2010 en 2011. Hoe kan het toch dat iemand met zulke grote verantwoordelijkheden zich niet goed verdiept in de economische situatie? Wat had ik hem destijds graag  uitgelegd dat het onmogelijk was dat de economie weer zou aantrekken. Ik heb econometrie gestudeerd en heb me verdiept in de economie en financiën. Ik had er geen enkel ‘zweverig’ woord voor nodig gehad. Later realiseerde ik me dat ik hem waarschijnlijk niet had kunnen overtuigen. Versteeg had gewoon verwezen naar de Nobelprijswinnaar van de economie, die beweerde dat het snel weer goed zou komen.

Dit geeft het failliet van de feiten aan. Het ene feit kan het andere niet verslaan.
Intuïtie daarentegen zal nooit teleurstellen.

VINT doet mee op de eerste rij met analyse van Big Data en sociale media, en opinievorming. Als dat gebeurt vanuit een het ‘oude denken’, dan is dat een gemiste kans. Deepak Chopra twittert bijna alleen maar over bewustzijn en kwantum fysica en heeft meer dan een miljoen volgers. Meer dan Paul Krugman, om maar iemand te noemen.

Op moment van schrijven verschijnt er op nu.nl een artikel over nieuwe ontdekkingen in het heelal en quasars.* Daarin lezen we zinnen als “De ontdekte quasargroep tart wat wetenschappers voor mogelijk hielden.”en “Dit is opwindend, zeker omdat het ingaat tegen onze kennis van het universum.

U raadt al wat ik wil zeggen: veel mensen zijn hier niet van onder de indruk. Men ‘weet’ dat dit ontdekkingen zijn van wetenschappers uit de oude school. Ze staan niet open voor de kennis van bv. Seth, omdat die kennis is doorgeven via een medium (Jane Roberts) en dat is geen wetenschappelijke manier van kennisgaring. Desalniettemin heeft Seth dertig jaar geleden in zijn boek The Unknown Reality uitleg gegeven over het heelal, quasars en dimensies, die de hedendaagse inzichten ver overtreffen. Hij legt daarbij uit waarom de wetenschap zelf nog niet tot die inzichten zijn gekomen: “Until an intuitive insight strikes, the quasars will not be understood.” Ter illustratie is dit een stukje van zijn uitleg over quasars.

Now the quasars represent pure energy, basically speaking. Your scientists presently have little idea of what this means, for comparatively speaking they conceive of energy in one-dimensional terms. You know what anti-matter is. You know what positive matter is. Both of these represent realities that you understand rather easily.

They deal with the manipulation of atoms and molecules. With our quasars we are dealing with something else. We are dealing with energy that has no need of atoms and molecules, and no need of chemical reactions. We are dealing with energy that is instantly transformed into action without matter.

It is electrical energy. Quasars are distributed, so to speak, throughout all realities – throughout all universes, in other words. They do not conform to the camouflage patterns within any system outside of their own. They are not suns, planets, galaxies or universes in those terms.

Their influence is felt in every universe. Their diffused, or their energy diffused through all systems, powers all systems.

There is no intelligent life within them in your terms. They are composed of endless intelligence. They are not matter, but in your terms they have been matter.

They will not be explained by your science in anything like adequate terms. They represent what you would call an evolution of energy, so far advanced as to be unrecognizable as life to you.

It is their energy that gives energy to your own, and all other universes, and it is their energy that forms the matter of your own physical universe. Yet these quasars represent the power of only a small portion of reality.

(…)
Currently, physicists have made some important breakthroughs, but they do not recognize their significance. The universe that you know is full of microscopic black holes and white holes, for example. Since your scientists have themselves given these labels, then using those terms I will say (with much gentle humour) that there are red, green, orange and purple holes - that is, the so-called black holes and white holes only represent what physicists have so far deduced about the deeper properties of your universe, and the way that certain coordinate points in one world operate, as providing feed-through into another.
(…)

Dit is misschien niet voor iedereen het meest interessante onderdeel van dit artikel. Het geeft in ieder geval een beeld van de diepgang van de informatie die beschikbaar is, maar door velen niet gelezen.

* http://www.nu.nl/algemeen/3001444/astronomen-ontdekken-gigantisch-stelsel-in-heelal.html

Het alternatieve wereldbeeld in de praktijk

De filosofie van een bedrijf als Sogeti ligt niet zo ver van de geschetste idealen af als je zou denken. Zo is er de reeks KENEFCO cursussen - voor professionals en managers - om aan zelfontplooiing te doen. Deze cursussen hebben een NLP-karakter en gaan uit van het beïnvloeden of direct veranderen van persoonlijke overtuigingen. De literatuurlijst van de cursus staat bol van schrijvers als Deepak Chopra, die actief het geschetste alternatieve wereldbeeld promoten.

Maar een dergelijke aanpak kan breder worden getrokken dan het persoonlijke niveau. Sogeti doet dit ook, door plezier als een van de kernwaarden te benoemen in de cultuur van Sogeti. Plezier is een belangrijk kenmerk in het opschuiven richting een moderner wereldbeeld.

Afgezien daarvan gaan de ontwikkelingen in de maatschappij, specifiek in de IT- en BI-wereld, in een sneltreinvaart richting een wereld waarin het belang van intu
ïtie niet meer te ontkennen valt. Dat zie je het aan de manier waarop men in het Oude Denken worstelt met de realiteit zoals die zich ontvouwt. Een filosoof die tegen de ongeschreven regels in het morfogenetisch veld van Carl Jung betrekt in zijn verhaal, maar in dezelfde alinea waarschuwt voor deze denkwijze. Een analist van VINT die ten behoeve van een analyse van sociale media struikelt over termen als geheugen en persoonlijkheid. Een (ex-)CEO van Sogeti die keer op keer kan zien dat Willem Middelkoop gelijk krijgt met zijn economische voorspellingen maar toch afgaat op de analyses en voorspellingen van geaccepteerde autoriteiten.

Dit alles betekent dat er een gigantische opportunity is, want met de juiste kennis en strategie kan in het technologische land velen de ogen worden geopend en in het spirituele land kan technologie geïntroduceerd worden. Daarbij is technologie bedoeld als metafoor voor alles wat met Big Data en sociale media mogelijk is.

De mogelijkheden zijn schier onbeperkt. Sowieso kan elk wetenschappelijk onderzoek dat is gedaan in theorie worden overgedaan met geheel nieuwe aannames. Zoals rekening houden met de invloed van de verwachtingen van de onderzoeker. Daar bovenop kan Big Data er bij betrokken worden om data te gebruiken die eerder buiten beschouwing was gelaten; omdat het niet belangrijk werd geacht en omdat de technologische mogelijkheden er nog niet waren.

Eerder had ik al de weersvoorspelling genoemd als voorbeeld van hoe onderwerpen spectaculair anders benaderd kunnen worden.


Andere voorbeelden zijn:

Ø  Politieke keuzes beïnvloeden met Big Data resultaten.
Het politieke debat kenmerkt zich enerzijds door ideële verschillen, anderzijds door elkaar de loef af te steken met feiten. De vraag of miljarden bezuinigen tijdens deze crisis goed of slecht is voor de economie, moet beantwoord kunnen worden zonder invloeden van politieke stromingen. Pak er veel en de juiste data bij, uit de Nederlandse geschiedenis, van over heel de wereld. Dan komen er vanzelf statistisch verantwoorde conclusies uit.
Je zou zeggen dat dit een onderwerp is voor economen en business schools.
De economische theorieën en modellen die op universiteiten worden onderwezen, zijn echter de laatste vijf jaar niet ingrijpend aangepast aan het feit dat ze al jaren niet meer de economische realiteit kunnen verklaren. Ook op universiteiten zou men behoefte moeten hebben aan inspirerende Big Data analyses.

Ø  Onderzoek naar gezonde mensen.
Op medisch gebied wordt er voortdurend onderzoek gedaan naar ziektes en zieke mensen. Waarom niet eens onderzoek doen naar gezonde mensen? Mensen die haast nooit ziek zijn en nooit naar de dokter hoeven. Wat is hun leefstijl, wat eten ze, hoe denken ze over dit of dat? Het voordeel van Big Data en sociale media is dat je een berg aan informatie tot je beschikking hebt om dit onderzoek te beginnen wanneer je wilt.

Ø  ‘Feiten’ uit verschillende disciplines spreken elkaar vaak tegen. Het valt echter niet op omdat ze niet met elkaar communiceren. Big Data en sociale media gaan dat veranderen. De kwantum fysica bijvoorbeeld toont nu al aan dat de waarnemer datgene beïnvloedt dat wordt geobserveerd. Dit werkt overal op door, vandaar de opmerkingen in de eerste alinea van deze paragraaf.

Er staan ons boeiende tijden te wachten!

“When man realizes that he, himself, creates his personal and universal environment in concrete terms, then he can begin to create a private and universal environment much superior
to the (present) one, that is a result of haphazard and unenlightened constructions.
This is our main message to the world, and this is the next line in man’s conceptual development.”

-- Seth –




“De innerlijke zintuigen zijn niet belangrijk omdat ze helderziende of telepathische vermogens vrijmaken, maar omdat ze ons onze eigen onafhankelijkheid van de fysieke materie onthullen en ons onze unieke, individuele, multidimensionale identiteit laten herkennen. Als ze goed gebruikt worden, laten ze ons ook het wonder van het fysieke bestaan en onze plaats daarin zien. Wij kunnen wijzer, productiever en gelukkiger leven omdat we beginnen te begrijpen waarom we hier zijn, individueel en als mensheid.

De innerlijke zintuigen helpen ons bijvoorbeeld telepathische vermogens te gebruiken. Dit betekent niet dat wij altijd ‘gedachten zullen kunnen lezen’. Het betekent dat we in de familie, in zaken of sociale contacten intuïtief gewaar zullen zijn wat de andere persoon ons zegt: we zullen weten wat er achter de woorden steekt. Wij zullen de woorden ook zelf beter gebruiken om onze innerlijke gevoelens mee te delen, omdat we zullen weten wat die gevoelens zijn. We zullen er niet bang voor zijn of vinden dat we ze moeten toedekken.”

Uit: De Seth-materie, blz. 282